ભારતમાં લગભગ દરેક ઘરમાં સામાન્યપણે તજ મળી જ રહેશે. સ્વાસ્થ્ય માટે તજ ઘણું ફાયદાકારક છે. રોજ લગભગ 3 ગ્રામ તજ પાઉડરનું સેવન કરવાથી વજન તો ઘટશે જ, સાથે મેટાબોલિઝમને લગતી બીમારીઓ પણ કંટ્રોલમાં રહેશે.
નવી દિલ્હીના ફૉર્ટિસ ડાયાબિટીઝ ઓબિસિટી એન્ડ કોલેસ્ટ્રોલ ફાઉન્ડેશન તરફથી કરવામાં આવેલા ક્લિનિકલ ટ્રાયલમાં જાણવા મળ્યું કે ઈન્ડિયન્સ જો પોતાની ખાણીપીણીમાં તજ શામેલ કરે તો મલ્ટિપલ મેટાબોલિક પ્રોબ્લમ્સનો ખતરો ઓછો કરી શકાય છે.
તજનો છોડ ઉગાડવાથી સૌથી મોટો ફાયદો એ થાય છે કે ઘરની આસપાસ મચ્છર અને માખી નથી આવતા. તો બીજી તરફ ગાર્ડનમાં ફંગસ ઉગી જાય છે. તેવામાં જો તે જગ્યા પર તજનો પાવડર છાંટવામાં આવે તો ત્યાં ફંગસ જલ્દીથી દૂર થઈ જાય છે.
કેન્સર એ એક ગંભીર રોગ છે જે અનિયંત્રિત કોષની વૃદ્ધિ દ્વારા વર્ગીકૃત થયેલ છે. તજ એ કેન્સર નિવારણ અને સારવાર પર થતી અસરો માટે વિગતવાર અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો છે.
જ્યારે પુરાવા પ્રયોગશાળા અને પ્રાણી સંશોધન પર આધારિત છે, સંશોધન સૂચવે છે કે તજ અર્ક કેન્સર સામે રક્ષણ આપે છે. તજ કેન્સરગ્રસ્ત કોષોના વિકાસ અને ગાંઠોમાં રુધિરવાહિનીઓની રચનાને અટકાવી શકે છે અને કેન્સરગ્રસ્ત કોષો પર ઝેરી અસરથી તેમના મૃત્યુનું કારણ બને છે. જો છોડના પાન કોઈ રોગના કારણે સૂકાઈ ગયા હોય તો તેના પર તજનો પાવડર છાંટવો તેનાથી 4થી 5 દિવસમાં સુધારો જોવા મળશે.
તજ એન્ટી-ઇન્ફ્લેમેટરી ગુણધર્મો ધરાવે છે. તે હાર્ટ એટેક, સ્ટ્રોક, હાઈ બ્લડ પ્રેશર અને અન્ય સંબંધિત રોગો ઘટાડવામાં મદદ કરે છે. તે ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલને ઘટાડવા અને શરીરમાં સારા કોલેસ્ટરોલને સુધારવા માટે જોવા મળ્યું છે. તજ ફેફસાંને ટેકો આપવાની ક્ષમતા ધરાવે છે અને તેના બળતરા વિરોધી ગુણધર્મોને કારણે, શરીરમાં પેશીઓને નુકસાન સામે લડી શકે છે.
તેમજ જો ખાવામાં નિયમિત રીતે તજનો ઉપયોગ કરતા હોય તો હૃદયની બીમારીથી લઈને સાંધાના દુઃખાવામાં પણ ફાયદો થાય છે. સાથે એવું માનવામાં આવે છે કે તજમાં ઘણા પ્રકારના પૌષ્ટિક તત્વ હોય છે, જેના કારણે પેટ સંબંધી તમામ સમસ્યા દૂર થઈ જાય છે અને શરીરની અંદર એનર્જી વધે છે. જો કે, ડોક્ટરોની સલાહ પ્રમાણે યોગ્ય માત્રામાં તજનું સેવન કરવુ જોઈએ.
મધ સાથે તજની સ્વચ્છતા અસર હોય છે સ્લેગ્સ અને ઝેર દૂર થાય છે, ચયાપચયમાં સુધારો થાય છે, અને કોલેસ્ટેરોલના સ્તરમાં ઘટાડો થાય છે. તે લોહીમાં રહેલા પ્રદૂષણને સાફ કરે છે, અને આ ખીલને નોંધપાત્ર રીતે ઘટાડી શકે છે. આ ઉપરાંત, તે તેમાં રહેલા લોહી પાતળા સંમિશ્રણો સાથે પરિભ્રમણ વધારે છે અને કોષોને પૂરતા પ્રમાણમાં ઓક્સિજન વહન કરવામાં મદદ કરે છે.
તજ, જે બેક્ટેરિયા સામે લડે છે જે પેટનું ફૂલવું અને અપચોનું કારણ બને છે અને કેન્ડીડા નામની ફુગ ફુલાવવાની સમસ્યાને દૂર કરે છે. જો તમને હળવા લાગે છે, તો દિવસમાં એક કપ તજની ચા પીવાનું ભૂલશો નહીં.
તજ ખીલ જેવી ત્વચાની સમસ્યાઓ સામે લડે છે. એન્ટિબેક્ટેરિયલ અને એન્ટિમાઇક્રોબાયલ ગુણ ધરાવતા, તજ ત્વચાથી બેક્ટેરિયા સાફ કરે છે અને ખીલની રચનાને અટકાવે છે.
એક નવા અધ્યયનમાં બતાવવામાં આવ્યું છે કે તજ એચ.આય.વી. પ્રયોગશાળામાં પરીક્ષણ કરાયેલા 69 અર્કમાંથી, તજની છાલ, તજ સ્પ્રાઉટ્સ અને ફળ એચ.આય.વી પ્રવૃત્તિ ઘટાડવા માટે અસરકારક હોવાનું જાણવા મળ્યું છે. આનો અર્થ એ નથી કે તજવાળા ખોરાક એચ.આય.વીની સારવાર અથવા રોકી શકે છે, પરંતુ તજનો અર્ક એક દિવસ ઉપચારના ભાગ રૂપે ઉપયોગી થઈ શકે છે. આ ઉપરાંત, આ તારણો દર્શાવે છે કે તજ, મજબૂત વાયરસ સામે પણ રક્ષણાત્મક છે.
તજમાં કેલ્શિયમ હોય છે, જે હાડકાંને મજબૂત બનાવવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. તજ, જેમાં મેંગેનીઝ શામેલ છે, જે કેલ્શિયમ શોષણની ખાતરી કરવામાં સહાય કરે છે, હાડકાની રચનાને ટેકો આપે છે અને જોડાયેલી પેશીઓને સુધારે છે. દરરોજ એક કપ ચાના રૂપમાં તજ, જે અસ્થિના દર્દને મટાડે છે, અથવા તજનાં તેલથી દુ: ખાવોવાળા વિસ્તારોની મસાજ કરી શકો છો.
તજનો સૌથી જાણીતો ફાયદો એ છે કે શરીરમાં બ્લડ સુગરના સ્તર પરનું નિયંત્રણ. ઘણા અભ્યાસોએ બહાર આવ્યું છે કે તજ ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકાર વધારે છે અને આમ બ્લડ સુગરને સંતુલિત કરે છે.
તજનું સેવન મગજમાં પ્રોટીનની વૃદ્ધિ પણ અટકાવે છે. આ પ્રોટીન અલ્ઝાઇમરને લીધે થતાં એક મહત્વપૂર્ણ પરિબળ તરીકે ઓળખવામાં આવી છે. તજ પાર્કિન્સન રોગના દર્દીઓને ચેતાકોષો અને મોટર સંવેદનાત્મક પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા પણ મદદ કરે છે.
મોંમાં બેક્ટેરિયાના પ્રસારથી દાંતમાં તકતી અને અન્ય રોગોની રચના થાય છે. તજ માં પુષ્કળ એન્ટીબેક્ટેરિયલ ગુણ હોય છે અને જ્યારે નિયમિત લેવામાં આવે છે ત્યારે તે દાંતને સ્વસ્થ રાખે છે. દાંતના દુખાવા અને આજુબાજુના વિસ્તારમાં તજ તેલના બે ટીપાં લગાવવાથી દાંતમાં દુખાવો અને દાંતનો સડો ઓછો થતો જોવા મળ્યો છે.
તજને તેનો સ્વાદ અને સુગંધ આપે છે તે તજ ત્રાસદાયક તેલયુક્ત સંયોજન બળતરા ઘટાડી શકે છે.જો દુખદાયક વિસ્તારોને તજ તેલમાં મસાજ કરો છો, તો જોશો કે દુખાવો ઓછો થઈ જશે તમારા બાથટબને પાણીથી ભરો અને તણાવ અને તાણનો અનુભવ કરો ત્યારે દિવસોમાં તજ તેલ અને મધના થોડા ટીપાં નાંખો. ગરમ પાણી અને આ મિશ્રણ તમને આરામ કરશે.
એવું માનવામાં આવે છે કે તજ વપરાશકર્તાઓની માન્યતાઓ અને ફીડબેક્સ અનુસાર સ્તન દૂધ વધારે છે.તજ એ કુદરતી એફ્રોડિસીયાક છે અને જાતીય ઇચ્છા વધારતા જોવા મળે છે. તેનો ઉપયોગ વંધ્યત્વની સારવારમાં પણ થાય છે. વંધ્યત્વની સારવારમાં તજની ભૂમિકા પુરુષોમાં જાતીય ઇચ્છાને સુધારવાની છે અને તેથી શુક્રાણુના ઉત્પાદનમાં વધારો થાય છે.