મગ ભારતમાં બધે ઠેકાણે થાય છે. સામાન્ય રીતે મગ દરેક જાતની જમીનમાં થાય છે, છતાં તેને હલકી, ગોરાડુ કે મધ્યમ, કાળી અને સારા નિતારવાળી જમીન વધુ માફક આવે છે. મગ કાળા, લીલા, પીળા, ધોળા અને રાતા એમ ઘણી જાતના થાય છે.
મગની દાળમાં ચોખા ભેળવી ખીચડી બનાવાય છે. જે ગુજરાતમાં રાત્રીના ભોજનમાં મોટા ભાગના ઘરોમાં નિયમિત ખવાય છે. માંદગીમાં કે ઉપવાસ પછી, અગ્નિ સાવ મંદ પડી ગયો હોય ત્યારે, મગનું ઓસામણ, મગનું પાણી, મગની દાળ કે ઢીલી ખીચડી ખાવી જોઈએ. મગ પચવામાં ખુબ હલકા તેમજ પૌષ્ટિક છે.
મગ ના દાણા હૃદયરોગના આરોગ્યથી લઈને એલર્જીક પ્રતિક્રિયાઓ અને અસ્થમા સુધીના આરોગ્યના ઘણા મુદ્દાઓ માટે પોષક તત્વોનો ઉત્તમ સ્રોત છે. એક મજબૂત એન્ટિ-એજિંગ બીન, કોપરથી સમૃદ્ધ, તે કરચલીઓ, વય ફોલ્લીઓ અને વય રેખાઓની હાજરી ઘટાડવા માટે અત્યંત અસરકારક છે. નિયમિત રીતે મગનું સેવન કરવાથી વાળ અને નેઇલના સ્વાસ્થ્ય પર પણ સકારાત્મક અસર પડે છે.
મગ હૃદયની રક્ષા કરે છે તેમાં એલડીએલ તરીકે ઓળખાતા ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર ઘટાડવાની અસર છે. તેમાં રહેલા એન્ટીઓક્ષિડન્ટ રક્ત વાહિનીઓમાં થતા નુકસાનને ઘટાડે છે. તે સ્ટ્રોક અને હાર્ટ એટેક જેવા રક્તવાહિની વિકૃતિઓની સંભાવનાને પણ ઘટાડે છે.
આ ઉપરાંત, તેમાં બળતરા વિરોધી અસર હોય છે અને તે રક્ત પરિભ્રમણને ઝડપી બનાવે છે મેશ બીનમાં બ્લડ પ્રેશર ઘટાડવાની ક્ષમતા છે. બ્લડ પ્રેશરને સ્થિર બનાવવાનો સંકલ્પ કરવામાં આવ્યો હતો. એન્ટિ-હાયપરટેન્સિવ માં મગ શામેલ છે જે બ્લડ પ્રેશરને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે
મગની દાળમાં બળતરા વિરોધી ગુણધર્મો છે જે હીટ સ્ટ્રોક, શરીરના તાપમાન, તરસ સામે રક્ષણ કરવામાં મદદ કરે છે.મગના સૂપમાંથી મળેલા આ એન્ટી ઓક્સિડન્ટ હીટ સ્ટ્રોક દરમિયાન પેદા થતા ફ્રી રેડિકલથી થતી ઈજાઓ સામે કોષોનો બચાવ કરવામાં મદદ કરે છે.
મગમાં એમિનો ગ્રુપ એસિડની માત્રા વધારે હોય છે. આ ઘટક મગની દાળ કેન્સરના વિકાસ સામે લડવા માટે અસરકારક બનાવે છે. ક્લિનિકલ અધ્યયન મુજબ, મગની દાળ કેન્સર વિરોધી પ્રવૃત્તિ બતાવે છે. તે ડીએનએ નુકસાનને અટકાવે છે અને ખતરનાક સેલ પરિવર્તનને દૂર કરે છે.
મગની કઠોળ દ્વારા પૂરા પાડવામાં આવતા વિટામિન્સ અને ખનિજો આપણા શરીર દ્વારા વધુ સરળતાથી શોષાય છે અને આપણા કોષોને ખવડાવીને રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત બનાવે છે. મગ પણ શરદી, ફલૂ અને બળતરા જેવા રોગોથી શરીરનું રક્ષણ કરે છે, વાયરસ સામે આપણા શરીરને મજબૂત બનાવે છે.
મગની દાળમાં ઉચ્ચ પ્રોટીન અને આહાર ફાઇબર હોય છે. અધ્યયન દર્શાવે છે કે આ બીન, જેમાં ફાઇબરનું પ્રમાણ વધુ છે, તે સંતૃપ્તિ હોર્મોન ચોલેસિસ્ટોકિનને સક્રિય કરે છે. ફરીથી, અન્ય અધ્યયન મુજબ મગની દાળના સેવનથી તૃપ્તિની ભાવના ઉત્પન્ન થાય છે.
મગની દાળ સાથે,, મોતિયા અને ગ્લુકોમાને થતાં નુકસાનને અટકાવવામાં આવે છે. આ કઠોળ ખાવાથી સ્વસ્થ આંખો હોવી શક્ય છે. તેથી નિયમિત રીતે મગની દાળ ખાવાથી આંખો સ્વસ્થ રહે છે.
ત્વચાના સ્વાસ્થ્ય માટે ત્વચાને ભેજ મેળવવાનું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. મગના દાળમાં વિટામિન ઇ હોય છે, જે ત્વચાના સ્વાસ્થ્ય માટે મહત્વપૂર્ણ વિટામિન છે. તે ત્વચાને પોષણ આપે છે અને ત્વચાના કોષોનું નવીકરણ પ્રદાન કરે છે.
મગની પૌષ્ટિક સામગ્રીમાં ફાયટોન્યુટ્રિએન્ટ્સની શ્રેણી શામેલ છે જે એન્ટિ-માઇક્રોબાયલ અને બળતરા વિરોધી માનવામાં આવે છે, પ્રતિરક્ષા વધારવામાં અને હાનિકારક બેક્ટેરિયા, વાયરસ, શરદી, ફોલ્લીઓ, બળતરા અને વધુ સામે લડવામાં મદદ કરે છે. મગ પાચક તંત્રમાં બેક્ટેરિયાનું આરોગ્યપ્રદ સંતુલન વિકસાવે છે જે પોષક શોષણ અને રોગપ્રતિકારક સંરક્ષણમાં મદદ કરે છે.
મગ ની દાળ છે જેના નિયમિત સેવનથી ડાયાબિટીઝ જેવા ગંભીર રોગો પણ દૂર થાય છે. તે લો-ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ ફૂડ છે. આનો અર્થ એ છે કે મગ ખાવાથી શરીરમાં ઇન્સ્યુલિન, બ્લડ સુગર અને ચરબીનું પ્રમાણ ઘટે છે.