ચોખા ભારતીય રસોઈનો મહત્વનો ભાગ છે. ચોખા ખાવામાં જેટલા સ્વાદિષ્ટ હોય છે એટલા જ આરોગ્ય માટે લાભદાયક હોય છે. ભારતમાં એક નહી પણ લાલ સફેદ બ્રાઉન અને કાળા રંગના ચોખા મળે છે. દરેક પ્રકરાના ચોખા પોષણથી ભરપૂર હોય છે. 100 ગ્રામ બ્રાઉન ચોખામાં 77 ટકા કાર્બોહાઈડ્રેટ સફેદ ચોખામાં 79, કાળા ચોખામાં 72 અને લાલ ચોખામાં 68 ટકા કાર્બોહાઈડ્રેટ જોવા મળે છે. આ સાથે જ ચોખામાં લોહ, મેગ્નેશિયમ, વિટામીન બી અને ફાઈબર જોવા મળે છે.
મોટાભાગના લોકોમાં આ વાતનો ભ્રમ રહે છે કે શુ ચોખા આરોગ્ય માટે લાભદાયક છે, ચોખા ખાવાથી આરોગ્ય માટે ખૂબ જ લાભદાયક હોય છ. બસ તમારે એ જાણ કરવાની છે, તમે આખો દિવસ દરમિયાન કેટલો વ્યાયામ કરો છો અને એ મુજબ તમને કેટલા ચોખા ખાવાની જરૂર છે. જ્યારે તમે વધુ શારીરિક ગતિવિધિ કરો છો અને તમારા શરીરને ઈંધણની જરૂર છે ત્યારે તમે ચોખાનુ સેવન કરવુ જોઈએ. એક મોટી વાડકી ખાઈને સોફા પર જ બેસી રહેવાથી તમારુ જાડાપણુ વધે છે.
સફેદ ચોખા પર લાગેલ ભૂસી, ચોકર અને કીટાણુની પરત ને હટાવી દેવામાં આવે છે. જે કારણે તેના પોષક તત્વ બીજા ચોખાની તુલનામાં ઓછા હોય છે. તેમા ફાઈબર, વિટામિન અને ખનીજ ખૂબ ઓછી માત્રામાં હોય છે. ફાઈબર ઓછુ હોવાને કારણે તેને ખાધા પછી પણ જલ્દી ભૂખ લાગી જાય છે. સફેદ ચોખામાં અનેક પ્રકારની જાતિ જોવા મળે છે. તેમા તમે બાસમતી ચોખાની પસંદગી કરી શકો છો.
બ્રાઉન ચોખામાં તેની પ્રથમ પરત ભૂસીને હટાવી દેવામાં આવે છે. તો તેના પર પણ ચોકર અને રોગાણુની પરત હોય છે. જે કારણે આ ખૂબ હેલ્ધી હોય છે. આ મેગ્નેશિયમ લોહ અને ફાઈબરનુ સારુ સ્ત્રોત છે. જ્યારે ફાઈબરની વાત આવે છે તો 100 ગ્રામ બ્રાઉન રાઈસમાં 3.1 ગ્રામ અને સફેદ ચોખામાં 1 ગ્રામ ફાઈબર હોય છે.
છેલ્લા કેટલાક સમયથી લોકોમાં લાલ ચોખાનુ સેવન કરવાનો ક્રેઝ વધી ગયો છે. તેમા એંથોસાયનિન હોય છે જેને કારણે તે ખૂબ પૌષ્ટિક હોય છે. કાચા 100 ગ્રામ ચોખામાં 360 ગ્રામ ફાઈબર હોય છે. બ્રાઉન રાઈસને મુકાબલે લાલ ચોખામાં વધુ ફાઈબર જોવા મળે છે.
અનાજનો સૌથી ઉપયોગી જાતોમાંનો એક લાલ ચોખા છે. તે લાંબા સમયથી માનવજાત માટે જાણીતું છે, સામાન્ય રીતે તે સૌથી જૂના સંસ્કૃતિઓમાંનું એક છે. લાલ ચોખા, તેના નરમ શેલને કારણે ઘણા યુરોપિયન બજારોમાં પહેલે થિજ વપરાય છે. સ્વાદ માં તે ખૂબ રસપ્રદ છે.
એ હકીકત પણ છે કે આ અનાજ એક શક્તિશાળી એન્ટીઑકિસડન્ટ છે. જો નિયમિતપણે સેવન કરવામાં આવે તો, શરીરમાં મુક્ત રડિકલ્સની સાંદ્રતા ઓછી થશે અને કેન્સર થવાની સંભાવના, ખાસ કરીને આંતરડા અને સ્તન કેન્સર, ઘટે છે. પેરાસિઓનાઇડ્સ, જે આ પ્રકારના ચોખાને એક લાક્ષણિક લાલ રંગ આપે છે, ત્વચાની સ્થિતિ પર ખૂબ અસર કરે છે, તેમની સ્થિતિસ્થાપકતામાં વધારો થાય છે, રંગદ્રવ્ય ઘટાડે છે અને કરચલીઓ ઘટાડે છે.
ડાયેટરી ફાઇબર, લાલ ચોખામાં વિપુલ પ્રમાણમાં રહેલા પેરીસ્ટાલિસિસમાં સુધારો કરે છે, પાચનને સામાન્ય બનાવે છે, તમને લાંબા સમય સુધી ભૂખ અનુભવવા દેતા નથી. તેઓ શરીરમાંથી ઝેર અને અન્ય ભંગાર નાબૂદ કરવામાં પણ ફાળો આપે છે, લોહીમાં ખાંડ અને કોલેસ્ટરોલનું શોષણ અટકાવે છે.
લાલ ચોખાના અનાજ ખૂબ પૌષ્ટિક હોય છે, જ્યારે તે સરળતાથી શોષાય છે અને શરીર પર બોજો લાવતા નથી. આ સંસ્કૃતિમાં કેટલાક એમિનો એસિડ હોય છે જે ફક્ત માંસમાં સમાયેલ છે, આભાર કે તે આહારમાં માંસના ઉત્પાદનોને આંશિક રીતે બદલી શકે છે. લાલ ચોખાના અન્ય ફાયદાઓમાં આ હકીકત શામેલ છે કે, અન્ય અનાજની જેમ, તેમાં ધાન્યના લોટમાં રહેલું નત્રિલ દ્રવ્ય નથી, જે શરીર માટે ઉપયોગી પદાર્થ નથી.
લાલ ચોખા શરીરને નુકસાન પહોંચાડી શકે તેવા કોઈ પુરાવા નથી. આ ઉત્પાદનને સંપૂર્ણપણે સલામત માનવામાં આવે છે, તેથી તે બાળકો અને પુખ્ત વયના લોકો અને ડાયાબિટીઝ અથવા એલર્જીવાળા લોકોના મેનૂમાં શામેલ થઈ શકે છે. લાલ ચોખા ખાતા સમયે ધ્યાનમાં લેવાની એકમાત્ર બાબત એ છે કે , આના ઉત્પાદનના 100 ગ્રામમાં લગભગ 360-400 કેલરી હોય છે. અલબત્ત, આ ઘણું વધારે નથી, પરંતુ જે લોકો ઓછી કેલેરી વાળો ખોરાક ખાતા હોય એને આનું વધારે સેવન ન કરવું.
આજે, ઘણા દેશોમાં લાલ ચોખા ઉગાડવામાં આવે છે. તેથી ફ્રાન્સના દક્ષિણમાં આા ચોખાની ખેતી કરવામાં આવે છે, જે રાંધવામાં આવે ત્યારે થોડું સ્ટીકી બને છે. મસાલાવાળા જટિલ સુગંધ સાથે આ પ્રકારના ચોખા ખૂબ નરમ હોય છે. તેનો સ્વાદ ખૂબ સરસ હોય છે અને તેમાં મીઠી ફૂલોની સુગંધ હોય છે. ભારતમાં રૂબી ચોખાની ખેતી કરવામાં આવે છે, જે ફક્ત ખાવામાં જ આવતી નથી, પરંતુ તે ધાર્મિક કાર્યક્રમો માટે પણ વપરાય છે.
તે ઘણી અસામાન્ય અને સ્વાદિષ્ટ વાનગીઓ તૈયાર કરવા માટે વપરાય છે. તે માછલી અથવા માંસ માટે સાઇડ ડિશ તરીકે વપરાય છે, પરંતુ જો તમે તેને શાકભાજીથી રાંધશો, તો તે એક સંપૂર્ણ અલગ વાનગી બનશે. ઉપરાંત, લાલ ચોખા ને મશરૂમ્સ, મરઘાં, દૂધ અને સૂકા ફળો સાથે સારી રીતે ખાવા માં આવે છે.