કિડની શરીરને સાફ રાખવાનું કામ કરે છે સાથે સાથે તે શરીરનું મહત્વનું અંગ છે, જેના ખરાબ થવા પર શરીરને અનેક નુક્સાનનો સામનો કરવો પડે છે માટે કિડનીનું સ્વસ્થ રેહવું શરીર માટે ખુબજ જરૂરી માનવામાં આવે છે. તો ચાલો જાણીએ કિડની ફેલ થવાના કારણો અને તેના ઉપચાર વિશે.
કિડની ફેલ થવાના કારણો માં સૌથી મહત્વનું છે એન્ટિ બાયોટિક દવાઓ, ડાયાબિટીઝ અને હાઈ બ્લડ પ્રેશર વગેરે કિડની ફેલ થવાના મુખ્ય કારણો છે. માટે આ રોગની સારવાર કરવી જરૂરી છે, જેથી કિડની સાવસ્થ રીતે કાર્ય કરી શકે અને શરીર સ્વસ્થ રહે.
કિડનીમાં અચાનક લોહી જતું અટકી જાય અથવા ઘટી જાય તો તે કિડની નિષ્ફળતાનું જોખમ બને છે. લો બ્લડ સર્ક્યુલેશનના લક્ષણો માં હાર્ટ એટેક, હ્રદય રોગ, લીવરની નિષ્ફળતા, પાણીની ઉણપ અને હાઈ બ્લડ પ્રેશર જેવા ગંભીર રોગ છે. અથવા પોલિસિસ્ટિક કિડની રોગ પણ હોય શકે છે. આ કારણો સર કિડની ફેલ થઈ શકે છે.
મૂત્રપિંડની તકલીફો પણ કિડની નિષ્ફળતાનું કારણ છે. જ્યારે શરીર પેશાબ કરવા માટે સમર્થ નથી, ત્યારે ઘણા ઝેર કિડની પર દબાણ કરે છે. કેટલીકવાર આ પદાર્થો પેશાબની નળી અને અન્ય અંગો જેવા કે પ્રોસ્ટેટ (પુરુષોમાં સૌથી સામાન્ય પ્રકાર), પેટ, સર્વાઇકલ (સર્વાઇકલ), મૂત્રાશયને અવરોધે છે.
આ સિવાય પેશાબમાં અવરોધ પેદા થાય એ કિડનીની નિષ્ફળતા તરફ દોરી શકે છે, જેમાં – પથરી, પ્રોસ્ટેટ ગ્રંથિનું વિસ્તરણ, પેશાબની નળીઓમાં લોહીના ગંઠાવાનું વગેરે કારણ જવાબદાર છે. લ્યુપસ, એક સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગ, જે શરીરના ઘણા ભાગોને અસર કરે છે, જેમ કે હૃદય, ફેફસાં, કિડની અને મગજ. તે કિડનીમાં બળતરા પેદા કરી શકે છે, જે કિડની નિષ્ફળતાનું કારણ બની શકે છે.
મલ્ટિપલ માઇલોમા (અસ્થિ મજ્જાના પ્લાઝ્મા સેલ્સનું કેન્સર) જેવા રોગો પણ કિડની નિષ્ફળતાનું કારણ બની શકે છે. અથવા કિડનીમાં કોઈપણ ચેપ લાગવો વગેરે કારણ પણ હોય શકે છે. કિમોચિકિત્સા (કેન્સરની સારવાર અને કેટલાક સ્વયંપ્રતિરક્ષા રોગોની સારવાર) જેવી સારવાર પણ કિડની પર પ્રતિકૂળ અસર કરે છે.
ચાલો હવે આપણે જાણીએ કિડનીને સ્વસ્થ રાખવા માટે કયા કયા ઉપચાર કરવા જોઈએ. કિડનીની નિષ્ફળતા ના દર્દીએ ડાયાબિટીઝને નિયંત્રિત કરવી જોઈએ. આ માટે, તમારા બ્લડના ગ્લુકોઝનું સ્તર નિયમિત રીતે તપાસો અથવા ડોક્ટરની સલાહ લો. તપાસના પરિણામો અનુસાર ખોરાક, દવાઓ અને જીવનશૈલીમાં પરિવર્તન લાવવું જોઈએ. ડાયાબિટીઝને નિયંત્રિત કરવાથી કિડનીને સ્વસ્થ રાખી શકાય છે.
ઊંટડીના દૂધમાં મધુમેહ, અલ્સર, હૃદયરોગ, ગેંગરિન, કિડની સંબંધી બીમારીઓથી શરીરનો બચાવ કરવાની રોગપ્રતિકારક ક્ષમતા હોય છે. તે શરીરમાં એવી કોશીકાઓના નિર્માણમાં મદદ કરે છે જે સંક્રમણ રોગોની વિરુદ્ધ એન્ટીબોડીઝના રૂપમાં કામ કરે છે.
250 ગ્રામ ગોખરુ ના કાટાને 4 લિટર પાણીમાં ઉકાળો. જ્યારે આ પાણી 1 લિટર જેટલું રહે ત્યાસુધી ઉકાળો. ત્યારબાદ તેને ઠંડુ પાડવા દો અને પછી તેને સ્વચ્છ બોટલમાં ભરો. તેમાંથી 100 ગ્રામ જેટલું દરરોજ સવાર થી સાંજ સુધીમાં પીવું. પીધા પછી 1 થી 2 કલાક કંઈપણ ન ખાવું. આ ઉપાય દરરોજ કરવાથી, એક થી બે અઠવાડિયામાં જ કિડનીમાં આરામ મળી જશે.
વ્યક્તિએ રોજ ૨ લિટર (૧૦-૧૨ ગ્લાસ)થી વધુ પાણી પીવું. પૂરતા પ્રમાણમાં પ્રવાહી લેવાની ટેવ શરીરમાંથી બિનજરૂરી કચરો અને ક્ષારને દૂર કરવા જરૂરી છે. પથરીની તકલીફ થઈ હોય તેવી વ્યક્તિએ રોજ ૩ લિટરથી વધારે પ્રવાહી લેવું જોઈએ. આનાથી કિડની સાફ રહે છે અને કિડનીની નિષ્ફળતા અટકાવી શકાય છે.
ખોરાકમાં, તમે ફળો અને શાકભાજી, કઠોળ, આખા અનાજ, ઓછી ચરબીવાળુ દૂધ અને પનીર, મીઠા પીણાંને બદલે પાણી અને કેલરી, સંતૃપ્ત ચરબી, ટ્રાંસ ચરબી વગેરે નો સમાવેશ હોય તેવા ભોજનની પસંદગી કરો, આ ઉપરાંત ઓછું મીઠું અને ગળ્યું ઓછું હોય તેવો ખોરાક ખાવો જોઈએ.
ધૂમ્રપાનને કારણે લોહીની નળીઓ સંકોચાઈ જાય અને તેથી કિડનીને લોહી ઓછું પહોંચે છે. જે કિડનીની કાર્યક્ષમતા પર વિપરીત અસર કરે છે. માટે ધૂમ્રપાન કરવું જોઈએ નહીં. આ ઉપરાંત ઘણા લોકો સાંધા કે શરીરના દુખાવા માટે ડૉક્ટરની સલાહ વગર દુખાવાની દવા લેતા હોય છે જેના કારણે કેટલીક વખત લાંબા ગાળે કિડની બગડી શકે છે, માટે કિડનીની સલામતી માટે આ દવાઓ બંધ કરવી જોઈએ.
કિડનીની નિષ્ફળતાના દર્દીને મધ્યમ તબક્કામાં વિવિધ સમસ્યાઓ અને તેના લક્ષણોનો સામનો કરવો પડી શકે છે. આ તબક્કાના મુખ્ય લક્ષણોમાં એક એનિમિયા (એનિમિયા) છે જેમાં કિડનીના નિષ્ફળતા ના કારણે શરીર લાલ રક્તકણો રચવાનું બંધ કરે છે. સી.કે.ડી.વાળા દર્દીઓ જેમને એનિમિયા છે તેમના શરીરમાં પૂરતા પ્રમાણમાં આયર્ન હોવું જોઈએ. જેનાથી કિડનીની સમસ્યા માંથી છુટકારો મેળવી શકાય છે.