દરેક બદલાતી ઋતુમાં ઉધરસ એ સામાન્ય સમસ્યા છે. આ બેક્ટેરિયલ અથવા વાયરલ ચેપ, એલર્જી અને શરદીનું કારણ બની શકે છે. આ માટે, તમે કેટલાક ઘરેલું ઉપાય અપનાવીને ડોક્ટર પાસે જવાનું ટાળી શકો છો. આવા ઘણા ઉપાય આપણા ઘરના રસોડામાં છુપાયેલા છે, જે ખાંસી અને શરદી જેવા નાના-નાના રોગો મટાડે છે.
અડધી ચમચી મધમાં એક ચપટી એલચી પાવડર અને થોડા ટીપાં લીંબુનો રસ ઉમેરીને દિવસમાં બે વાર પીવો. શક્ય તેટલું ગરમ પાણી પીવો. આ ગળામાં કફ ખોલશે. ગરમ પાણીમાં એક ચપટી મીઠું નાખી કોગળા કરવાથી ખાંસી અને શરદી દરમિયાન પણ ખૂબ રાહત મળે છે. ઠંડા પાણી, મસાલેદાર ખોરાક વગેરેથી બચવું. આદુ, તુલસી, કાળા મરી સાથે ઉમેરીને ચા પીવો, આ ત્રણે તત્વોના સેવનથી ખાંસી અને શરદીમાં ખૂબ રાહત મળે છે.
10 ગ્રામ મેથીદાણા, 15 ગ્રામ કાળા મરી, 50 ગ્રામ ખડી સાકર બધાને દળીને મિક્સ કરો. રાત્રે એક ચમચી રાત્રે ગરમ દૂધ સાથે ખાવાથી ખાંસી, લાળ, શરદી અને કબજિયાતમાં ફાયદાકારક છે.
બપોરે ત્રણ ચમચી મેથીના દાણા બે કપ પાણીમાં પલાળી, રાત્રે એક કપ પાણીમાં ઉકાળો અને સ્વાદ મુજબ મધ મિક્ષ કર્યા પછી તેને ગાળી લો અને સૂતા સમયે થોડા અઠવાડિયા સુધી પીવો, કફ, દમ, ફેફસાના રોગો, ક્ષય રોગ, યકૃતનું સંકોચન, કુપોષણ, સંધિવા, એનિમિયા અને કમર. પીડા વગેરેમાં રાહત મળશે.
શરદી-તાવ અને વાયરલ ઇન્ફેકશન વખતે ખોરાકમાં ધ્યાનમાં રાખવાની બાબત: વ્યક્તિ શરદી તથા ઉધરસ થી પીડાતી હોય ત્યારે ડુંગળી નો રસ, આદુ નો રસ, લીંબુ નો રસ, મધ વગેરે ને એક સરખા ભાગે લઈ તેનું મિશ્રણ દિવસ માં ત્રણ વખત લઈ શકાય છે. હુફાળા પાણી માં તુલસી, આદુ, હળદર તથા મીઠું ઉમેરીને લેવું જોઈએ.
અરડૂસીનો રસ શરદી ઉધરસની તકલીફ માં રાહત આપે છે. સવારે ગંઠોડા અને મધ નું સેવન તથા આદુ નો રસ અને મધ નું સેવન અસરકારક નીવડે છે. એક ચમચી મધ, ચપટીક તજ નો ભૂકો, આદુ ને હુંફાળા પાણીમાં લઈ શકાય છે.
કફ દૂર કરવા માટે બે કપ પાણી લઈ એમાં ૩૦ મરી ખાંડી એને ઉકાળો. હવે જ્યારે આ પાણી એક ચોથો ભાગ રહે ત્યારે તેને ગાળી તેમાં એક ચમચી મધ ઉમેરો. આ પાણીનું સવાર-સાંજ સેવન કરવાથી ઉધરસ અને કફ બંનેથી છુટકારો મળે છે. થોડી હિંગ શેકી, તેને ગરમ પાણીમાં મેળવી, પીવાથી ઉધરસ મટે છે. દ્રાક્ષ અને સાકર મોંમાં રાખી ચૂસવાથી ઉધરસ મટે છે.
લસણની કળીઓને કચરી, પોટલી બનાવી, તેની વાસ લેવાથી મોટી ઉધરસ – કફ મટે છે. લસણનો ૨૦ થી ૨૫ ટીપાં રસ શરબતમાં મેળવી દિવસમાં ચાર ચાર કલાકને અંતરે પીવાથી મોટી ઉધરસ મટે છે. દાડમના ફળની છાલનો ટુકડો મોંમાં રાખી ચૂસવાથી ઉધરસ મટે છે.