સામાન્ય રીતે એવું જોવામાં આવે છે કે હીસ્ટીરીયા અને વાઈ વિશે લોકોમાં ઘણી ગેરસમજ પ્રવર્તે છે. પરંતુ હીસ્ટીરીયા અને વાઈ. બંને તદ્દન જુદા જ રોગો છે. અગાઉ જોયા પ્રમાણે હિસ્ટીરીયા તો કોઈપણ રોગનું રૂપ ધારણ કરી શકે છે, જેમાંનો વાઈ પણ એક રોગ છે અને પરિણામે ગેરસમજ ઉભી થાય છે. હિસ્ટીરીયા ના લક્ષણો માં આંશિક લકવો, આભાસ અને ગભરાટ શામેલ છે. હિસ્ટીરીયા એ માનસિક વિકાર છે કે જેમાં સભાનતાના પાસાઓમાં વિક્ષેપ શામેલ છે, જેમાં ઓળખ અને મેમરીનો સમાવેશ થાય છે.
આ હિસ્ટીરિયા માટે ઘણાબધા કારણો જવાબદાર છે. પરંતુ તેમાં મુખ્યત્ત્વે ઇડીયોપેથીક એટલે કે જેનું કોઈ ચોક્કસ કારણ શોધી શકાતું નથી, જન્મ વખતે મગજને થતી ઇજાઓ, જન્મ સમયે મગજને પ્રાણવાયુ, ગ્લુકોઝ વગેરે ઓછું મળવું, ખૂબ જ વઘુ તાવ, મગજનાં તાવ, અકસ્માત, પડવા વાગવાથી થતી મગજને ઇજા વગેરે જવાબદાર છે.
ઘણીવાર દર્દીઓને અને ક્યારેક સગાઓને પણ આ હુમલાઓ આવવાના હોય ત્યારે અગાઉથી જ જાણ અમુક ચોક્કસ લક્ષણોને કારણ થઈ જતી હોય છે. આ લક્ષણો કે જેને ઓરા કહે છે. તેમાં મુખ્યત્ત્વે મેન્ટલ કન્ફયુઝન, બીકની લાગણી, ઉત્પન્ન થવી, ગંધ, સ્વાદ, દ્રષ્ટિ અથવા શ્રવણ શક્તિને લગતા જુદા જુદા વિભ્રમો થવા, પેટમાં ગોટા વળવા, બોલતાં બંધ થઈ જવું, આંખો સ્થિર થઈ જવી વગેરે છે
આ રોગને બે દ્રષ્ટિકોણથી માનવામાં આવતો હતો: વૈજાનિક અને રક્ષણાત્મક. તે ઔષધિઓ, સેક્સ અથવા જાતીય ત્યાગથી મટાડવામાં આવ્યો છે. હિસ્ટિરિયાની સારવાર દવા દ્વારા પણ થઈ શકે છે પરંતુ તેના પર નિર્ભર બનતા પહેલા.
નિયમિત ધ્યાન કરો, શાંત રહેવા માટે થોડો સમય હળવા મુદ્રામાં બેસો અને તમને હળવાશ અનુભવાશે. સ્વયં-નિયંત્રણ રાખવાનો પ્રયત્ન કરો અને પ્રવૃત્તિઓ કરો જે તમને આનંદકારક બનાવી શકે. એકવાર તમે તમારા મનને તમારા રોગથી દૂર કરવાનો પ્રયાસ કરો, તે જ દિવસે તમે ઉપચારની લાગણી શરૂ કરશો.
યોગ આસનોનો અભ્યાસ કરો, આરોગ્યપ્રદ ખોરાક લો, કંઈક સારું કરવા માટે પોતાનું યોગદાન આપો અને તમે આંતરિક રીતે ખુશ રહો. હિસ્ટેરિયાના સામાન્ય કારણો મગજ ની ગાંઠ, તાણ, મેમેરીફોબિયા પ્લેગ, હતાશા, આઘાતજનકતા, વધુ પડતું હસ્તમૈથુન છે. હિસ્ટેરિયાના સામાન્ય ચિહ્નો અને લક્ષણો મા માથાનો દુખાવો, શોષણ, ગળા અને ગુરુ નસોમાં સોજો આવે છે.
વ્યક્તિના શરીરમાં વાયુની પ્રબળતા હોય તો ઔષધિ સાધિત બસ્તિઓ આપવી. પિત્તની પ્રબળતા હોય તો વિરેચન કરાવવું અને કફની પ્રબળતા હોય તો વમન દ્વારા શરીરની શુદ્ધિ કરવી. બ્રાહ્મી, શંખપુષ્પી, જટામાંસી, મેધ્યરસાયન, સ્મૃતિ સાગર રસ, શૃંગભસ્મ અને સારસ્વત ચૂર્ણ આટલા દ્રવ્યોનું મિશ્રણ કરી તેની કેપ્સૂલ ભરી બેબે સવાર સાંજ પાણી સાથે આપવી.
આ સિવાય અમર સુંદરી રસ, અપતંત્રકારિ વટી અથવા અપસ્માર હર ટીકડી બેબે સવાર સાંજ પાણી સાથે લેવી. બ્રાહ્મીધૃત અથવા તો પંચગવ્યધૃત એક એક ચમચી જમતાં પહેલાં ચાટવું અને જમ્યા બાદ સારસ્વતારિષ્ટ તથા અર્જુનારિષ્ટ બે-બે ચમચી, ચાર ચમચી પાણી ઉમેરીને પીવું.
કઠનું ચપટીક ચૂર્ણ એક ભુંગળીમાં ભરી ફૂંક મારીને પ્રધમન નસ્ય આપવું. દરદી બેભાન હોય ત્યારે રૃ કે કપડાંની પાતળી વાટ બનાવી નાક અથવા તો કાનમાં ગલગલિયા થાય એ રીતે સ્પર્શ કરવો. કેટલીકવાર ડુંગળી અથવા તો ચામડા જેવી ઊગ્ર ગંધથી પણ દરદી ભાનમાં આવે છે. પીપર, હિંગ, મીઠું, કાકોલી અને કાકનાસા આ પાંચ દ્રવ્યોને ખાંડી બીડી જેવા ભૂંગળામાં ભરી તેનું ધૂમ્રપાન કરાવવું.
લગભગ દરેક બીમારી અને ડિસઓર્ડરની સારવાર માટે એક્યુપ્રેશર એ એક સસ્તું રીત છે. જો યોગ્ય રીતે કરવામાં આવે તો, એક્યુપ્રેશર માં કોઈ જોખમ અથવા આડઅસર નથી. હિસ્ટેરિયા પીડિતોને શાંત કરવાની બીજી રીત છે મસાજ થેરેપી. મસાજ ખૂબ જ આરામદાયક હોય છે અને ઘણીવાર તેમાં કોઈ જોખમ અથવા આડઅસર હોતી નથી; માત્ર નાના સ્નાયુઓ અથવા નસની ઇજાઓ પરિણમી શકે છે. કારણ કે હિસ્ટેરિયા એ એક ગંભીર માનસિક વિકાર છે, સંમોહન ચિકિત્સા કેટલીકવાર વ્યક્તિને સામનો કરવામાં મદદ કરવા માટે જરૂરી હોય છે.
ચિંતા વિરોધી દવાઓ લક્ષણોમાં વધારો કરી શકે છે અને આડઅસર પણ કરી શકે છે. મનોદશા વિરોધી દવાઓ વારંવાર મૂડ સ્વિંગ અને આત્મહત્યાના વિચારોને નિયંત્રિત કરવાના પ્રયત્નમાં સૂચવવામાં આવે છે. લેક્સાપ્રો એ મોટે ભાગે સૂચવવામાં આવેલા એન્ટી-ડિપ્રેસન્ટ્સમાંનું એક છે. લેક્સાપ્રો અસરકારક છે.પેઇન કિલર્સ વારંવાર પેઇન ડિસઓર્ડર અને સોમેટાઇઝેશન ડિસઓર્ડરથી પીડાતા દર્દીઓ માટે સૂચવવામાં આવે છેકુદરતી ઉપાયો અથવા પ્લેસબોસનો ઉપયોગ કરવાની સલાહ આપવામાં આવે છે.