આજકાલ કુંવારપાઠું બધાના ઘરે જોવા મળે છે, ઘણી જગ્યાએ તેને કુવાર, એલોવેરા, લાબરું અથવા ઘી દુવાર પણ કહેવામાં આવે છે. એલોવેરામાં કડવી અને મીઠી એમ બે જાત આવે છે અને ઔષધિ તરીકે બન્નેનો ઉપયોગ થાય છે. ઉપચાર તરીકે એલોવેરનો ગરભ અને રસ બંને વપરાય છે.
એલોવેરા ૨ક્તશોધક છે, પિત્તદોષને સુધારે છે, પેટમાં ચડતા ગોળાને મટાડે છે, અટકાવ સાફ લાવે છે, મસાને ઘટાડે છે, ક્લેજીની તથા બરોળની વૃદ્ધિને મટાડે છે. આ છોડ ઓછા પાણી અને ઓછા ખાતરની જમીનમાં સરળતાથી વિકસી શકે છે, તેથી તમે તેને ઘરના નાના વાસણોમાં પણ સરળતાથી રોપણી કરી શકો છો.
આ ઉપરાંત એલોવેરા સામાન્ય તાવ, વિષમજ્વર, ઉદરરોગ રક્તપિત્ત, કમળો, આંખની ઝાંખપ, ચામડીના વિકારો, ગરમી થઈ હોય, ચક્કર આવતા હોય, મેદવૃદ્ધિ, શિળસ, જુની કબજિયાત વગેરે રોગમાં ફાયદાકારક સાબિત થાય છે. એલોવેરાનુ જેલ 2 થી 4 તોલા મધ, ગોળ કે હળદર સાથે લેવાથી ફાયદો થાય છે. નાનાં બાળકો માટે પા થી વધુ તોલો જેટલું પ્રમાણ રાખવું જોઈએ.
એલોવેરાનો ઉપયોગ પૌષ્ટિક આહાર તરીકે પણ થાય છે. એલોવેરા માં વિવિધ ખનિજો, વિટામિન્સ શરીરને સારી અસર આપે છે. સવારે રોજે, તેના જેલના એક નાના કપનું સેવન કર્યા પછી, આખો દિવસ શરીરમાં શક્તિ અને ઉત્તેજના રહે છે. તે હેમોરહોઇડ્સ જેવા ઉદ્યમી રોગોમાં રાહત આપે છે.
એલોવેરા ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે ફાયદાકારક સાબિત થાય છે. તે ગર્ભાશયના વિવિધ રોગોમાં ચમત્કારિક અસર આપે છે. એલોવેરા પેટને લગતી સમસ્યાઓનો રામબાણ ઉપાય માનવામાં આવે છે. તે સાંધાના દુખાવામાં ઘણી રાહત આપે છે. તે ત્વચાની બધી સમસ્યાઓ જેવી કે પિમ્પલ્સ, ડ્રાય સ્કિન, સનબર્ન થયેલી ત્વચા, કરચલીઓ, ચહેરાની ફોલ્લીઓ, શ્યામ વર્તુળો વગેરે માટે પણ ફાયદાકારક છે.
એલોવેરા જેલ લોહીની ખોટ દૂર કરે છે અને શરીરની પ્રતિરક્ષા વધારે છે. બર્ન્સ, કટ, આંતરિક ઇજાઓ પર, એલોવેરા તેના એન્ટી બેક્ટેરિયલ અને એન્ટી ફંગલ ગુણધર્મોને લીધે ઘાને ઝડપથી મટાડે છે. તે લોહીમાં સુગર લેવલને કંટ્રોલ કરે છે અને તે ત્વચાને મચ્છરોથી પણ સુરક્ષિત રાખે છે, કારણ કે તેમાં કુદરતી રીતે મચ્છર ભગાડવાના ગુણધર્મો રહેલા છે.
એલોવેરાનો ઉપયોગ જેલ, બોડી લોશન, વાળનુ જેલ, ત્વચાનું જેલ, શેમ્પૂ, સાબુ, બ્યુટી ક્રીમ્સ, હેર સ્પા વગેરેના ઉત્પાદનમાં પણ થાય છે. એલોવેરા જેલ અથવા રસને મેંદીમાં ભેળવીને વાળમાં લગાડવાથી વાળ ચળકતા અને સ્વસ્થ બને છે. તેના પાનનું સેવન કરવાથી પેટમાં કબજિયાતની સમસ્યાથી રાહત મળે છે.
એલોવેરાના જેલમાં નાળિયેર તેલની માત્રામાં થોડી માત્રા મેળવી કોણી, ઘૂંટણ અને પગની ઘૂંટી પર થોડા સમય માટે લગાવવાથી આ સ્થાનો પર રહેલી કાળાશ દૂર થાય છે. એલોવેરાનો રસ ગુલાબજળમાં ભેળવીને ત્વચા પર લગાવવાથી ત્વચાનો ખોવાયેલો ભેજ પાછો આવે છે. એલોવેરા જેલમાં મુલ્તાની મીટ્ટી અથવા ચંદનનો પાવડર મિક્સ કરી લગાવવાથી ત્વચાના પિમ્પલ્સ દૂર થઈ જાય છે.
એલોવેરા દાજયાના ઘા પર મલમની જેમ કામ કરે છે અને તેના ડાઘ પર સારી રીતે કામ કરે છે. આ સિવાય એલોવેરા લોહી શુદ્ધિકરણ, પાચન માટે પણ ખૂબ અસરકારક અને મદદગાર માનવામાં આવે છે. નિયમિતપણે એલોવેરાનો રસ પીવાથી શરીરમાં નવી ઉર્જા આવે છે. પેટમાં આફરો થયો હોય, ગોળો ચડયો હોય, અટકાવની અનિયમિતતા હોય તો એલોવેરાના જેલમાં મીઠું નાખી તેને સહેજ ગરમ કરી તેનું સેવન કરવાથી લાભ મળે છે.
એલોવેરાના જ્યુસના ઉપયોગથી ત્વચા સુધરવા માંડે છે. નિયમિત સેવન કરવાથી, તમારી ત્વચા લાંબા સમય સુધી જુવાન અને ચમકતી રહે છે. એલોવેરા નો રસ રોજ પીવાથી અથવા વાળમાં લગાવવાથી તે લાંબા થાય છે, ડેન્ડ્રફ જાય છે અને ટેક્સચર પણ સારી બને છે. એલોવેરામાં બેક્ટેરિયા અને ફૂગ સામે લડવાની અદભૂત ક્ષમતા છે.
એલોવેરાના એન્ટી ફંગલ ગુણધર્મોને લીધે, તે ત્વચા પર ફંગલ ઇન્ફેક્શનમાં પણ ઘણી રાહત આપે છે અને તેને ઝડપથી મટાડે છે. એલોવેરામાં કોઈ વધારાની અસર નથી. શરીરમાં રક્તકણોની સંખ્યા પૂર્ણ કરવાથી, લોહીની ઉણપ પૂરી થાય છે. વજન ઘટાડવું એ આજકાલ ઘણા લોકો માટે સરળ કાર્ય નથી. પરંતુ એલોવેરાના જ્યુસના નિયમિત ઉપયોગથી વજન ઓછું થઈ જાય છે.
એલોવેરાના રસમાં થોડી હળદર મિક્સ કરીને તેને માથા પર લગાવવાથી માથાનો દુખાવો મટે છે. બહુ ઓછા લોકો જાણે છે કે એલોવેરાનો રસ પીવાથી પણ કમળો મટે છે. ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન પેટ પર ખેંચ નો ગુણ દૂર કરવામાં એલોવેરા ખૂબ ફાયદાકારક છે. દાઝયા ઉપર એલોવેરાનું જેલ લગાડાય છે.
એલોવેરામાં સૂર્યને અલ્ટ્રાવાયોલેટ કિરણોથી બચાવવાની ક્ષમતા છે. આ કિસ્સામાં, તેનો ઉપયોગ સનસ્ક્રીન તરીકે કરી શકાય છે. તેના એન્ટી ઓક્સિડેન્ટ ભેજને જાળવવામાં મદદ કરે છે. તેનો ઉપયોગ મોઇશ્ચરાઇઝરના ઉત્પાદનમાં થાય છે, કારણ કે તે કોઈપણ ત્વચાના પ્રકાર પર યોગ્ય સાબિત થાય છે.