ખંજવાળ શુષ્ક ત્વચા નબળાઇ તાવ પેટનું ફૂલવું ત્વચામાં ખેંચાણ જેવા લક્ષણો અથવા શરીરમાં ઈજાગ્રસ્ત ભાગમાં દુખાવો અનુભવાય છે જ્યાં સોજો આવે છે. સોજો દૂર કરવા ગાજરનાં બીજ. એક ગ્લાસ પાણીમાં બે ચમચી ગાજરનાં બીજ ઉકાળો અને ત્યારબાદ તેને ઠંડુ પડી જાય પછી પી જાવ. દરરોજ આ ઉપાય કરવાથી સોજો ઝડપથી ઘટાડી શકાય છે.
સોજાવાળા સ્થાન પર કુણા તેલથી માલિશ કરવાથી પણ રાહત મળે છે પગનો કુણા પાણીથી સેક કર્યા પછી દસ મિનિટ માટે ટુવાલમાં લપેટીને રાખો અને પછી સરસવ કે જૈતૂનના તેલથી માલિશ કરો પણ માલિશ નરમ હાથથી જ કરવી ગરમ તેલની માલિશથી રક્ત સંચાર વધે છે.
માખણ. કાળા મરીના પાવડરને માખણમાં નાખીને બરાબર મિક્ષ કરીને મેળવી લેવાથી થોડા દિવસોમાં સોજો ઓછો થઈ જાય છે પરંતુ ખૂબ મીઠું ચડાવેલું માખણ ન લેવાનું જોઈએ. કાચા બટાકા બળતરા ઘટાડવા માટે મદદરૂપ હોય છે. ચારસો ગ્રામ પાણીમાં બસો ગ્રામ કાચા બટાકા કાપો અને તેને ઉંચા તાપ પર ઉકાળો અને તેને સોજો પર મૂકો. બટાકાના ટુકડા સોજો ઝડપથી દૂર કરી શકે છે.
જો પગમાં સોજો આવે છે, તો એક કપ પાણી ઉકળવા માટે નાખો અને તેમાં ત્રણ ચમચી ધાણા નાખો પછી તેને ઉકાળો. પાણી અડધો ગ્લાસ રહે ત્યાં સુધી હવે તેને જ્યોતમાંથી કાઢયા પછી ગાળી લો અને તેમાં એક ચમચી મધ નાખો અને દિવસમાં બે વાર પીવતી ઘણી રાહત મળતી હોય છે.
રોજ એક ગ્લાસ ગરમ દૂધમાં એક ચમચી હળદર પાઉડર અને ગ્રાઉન્ડ સુગર પીવાથી બે થી ત્રણ દિવસમાં સોજો ઓછો થઈ જાય છે. આ ઉપાય ઓછામાં ઓછા 3-4 મહિના કરો જેથી તમને ફરીથી સોજોની સમસ્યા ન થાય.
જવમાં તે બધા તત્વો હોય છે જે શરીર માટે ખૂબ જરૂરી હોય છે. એક કપ જવ એક લિટર પાણીમાં નાખી ઉકાળો અને પછી તેને ઠંડુ કરીને પીવાથી સોજો ઓછો થાય છે આ ઉપાય દરરોજ કરવાથી સોજો મટી જાય છે.
શેડમાં તડબૂચના દાણા સૂકવી નાખો અને તેને પછી પીસી લો. આ પછી ત્રણ થી ચાર ચમચી તરબૂચને એક કપ પાણીમાં નાંખો બીજ સાથે મિક્ષ કરીને તેને ગાળીને પીવાથી સોજો ઓછો થઈ શકે છે. દિવસમાં ઘણી વખત તેનું સેવન કરવાથી ઝડપી લાભ થાય છે.
થોડું ઓલિવ તેલમાં લસણના બે થી ત્રણ કાળા ટુકડાઓ કાપો અને પછી લસણને તેનાથી અલગ કરો હવે આ તેલને પગ પર લગાવો અને દિવસમાં બે-ત્રણ વાર મસાજ કરો તે પગનો સોજો મટાડે છે અને પીડાથી પણ રાહત આપે છે. હળદર સોજા અને તેનાથી થનારા દુખાવાથી છુટકારો અપાવવામાં મદદ કરે છે.
આ માટે બે ચમચી હળદરમાં એક ચમચી નારિયળનુ તેલ મિક્સ કરીને પેસ્ટ બનાવી લો અને સોજાવાળા સ્થાન પર લગાવો જ્યારે તે સૂકાય જાય ત્યારે તેને ગરમ પાણીથી ધોઈ નાખો. દરરોજ બે થી ત્રણવાર આવુ કરવાથી દુખાવો અને સોજામાં રાહત મળે છે.
સોજા પર તાંદળજાના પાનની પોટીસ બનાવી લેપ કરવાથી લોહી વીખરાઈ જઈ સોજો મટાડે છે. એક ચમચી લીંડીપીપરનું ચુર્ણ મધ સાથે દીવસમાં બે-ત્રણ વાર લેવાથી શરીરે ચડેલ મેદ-સોજા મટે છે. ધાણાને જવના લોટની સાથે વાટી તેની પોટીસ બાંધવાથી શરીર પરનો સોજો ઉતરી જાય છે. મુળા અને તલ ખાવાથી ચામડી નીચે એકત્ર થયેલું પાણી શોષાઈને સોજો મટાડે છે. મુળાના પાનનો ૨૫-૫૦ ગ્રામ રસ પીવાથી પણ સોજો જલદીથી ઉતરે છે.
સરસવના તેલમાં લાલ મરચું પાવડર મિક્સ કરી તેને જ્યોત પર ગરમ કરો અને તેને ઉકળ્યા પછી તેને ગાળી લો અને સોજવાળા ભાગ પર લગાવો આમ કરવાથી સોજો મટે છે. કોથમીર ના તાજા પાન અને સુકા બીજ બંને બળતરા મટાડવા માટેના ગુણધર્મો ધરાવે છે.
પગમાં સોજો આવતા દિવસમાં બે વાર તેની કુણા પાણીમાં સિંધાલૂણ નાખીને શેક કરો આ શેક ઓછામાં ઓછા રોજ 20 મિનિટ સુધી કરો પછી પગને હવા ન લાગે તેમ ટુવાલમાં લપેટી લો. જો સોજો પગ પર ન હોય અને શરીરના કોઈ બીજા અંગ પર છે તો પાણીમાં સેંધાલૂણ નાખીને નહાવાથી આરામ મળે છે.