વાળ અને ત્વચાના ઉપયોગ માટે સામાન્ય રીતે ઉપયોગમાં લેવામાં આવતી ઔષધિ માં શિકાકાઈ શ્રેષ્ઠ ગણવામાં આવે છે. કારણ કે શિકાકાઈનો ઉપયોગ વાળને કાળા બનાવવા માટે કરવામાં આવે છે. શિકાકાઈ બજારમાં શિકાકાઈ સોપ, શિકાકાઈ તેલ, શિકાકાઇ શેમ્પૂ, શિકાકાઈ પાવડર જેવા ઘણા સ્વરૂપોમાં જોવા મળે છે.
ચાલો જાણીએ શિકાકાઈના ફાયદા વિશે : મોટેભાગે પ્રદૂષણને કારણે વાળ તેની ચમક ગુમાવે છે. તેના માટે શિકાકાઈની શીંગોનો ઉકાળો બનાવીને આ ઉકાળાથી વાળ ધોવાથી વાળની વૃદ્ધિ વધે છે. શિકાકાઈ શેમ્પૂ પણ બજારમાં ઉપલબ્ધ છે જે વાળ માટે ફાયદાકારક છે.
માથામાં ખોડો થવાથી માથાની ત્વચા તેલયુક્ત અથવા વધુ શુષ્ક બને છે. તૈલીય ત્વચા માટે શિકાકાઈ ફાયદાકારક છે. શિકાકાઈની શીંગોને ઉકાળીને વાળ ધોવાથી ખોડો મટે છે. વાળને સાફ અને મજબૂત કરવા માટે શિકાકાઈ એક સંપૂર્ણ સાધન છે. શિકાકાઈ વાળ અને ખોપરી ઉપરની ચામડીને યોગ્ય રીતે સાફ કરે છે અને તેમને મૂળથી મજબૂત કરે છે કારણ કે તેમાં શુદ્ધિકરણના ગુણધર્મો રહેલા છે.
શિકાકાઈના તેના ગુણધર્મોને લીધે ઘા ને ઝડપથી મટાડવામાં મદદ કરે છે. જો ઘા ની જગ્યાએ કોઈ પણ પ્રકારનો સોજો અથવા બળતરા થાય છે તો શિકાકાઈની તેની ઠંડકની ગુણવત્તાને લીધે તે વગેલું હોય તે જગ્યાએ ઠંડક આપીને તેને મટાડવામાં મદદ કરે છે.
સુકી ઉધરસ થઇ હોય તો શિકાકાઈની દાળનું સેવન કરવાથી સૂકી ઉધરસમાં ઝડપી રાહત મળે છે. યોગ્ય સમયે ન જમવું અથવા મસાલેદાર ખોરાક ખાવાથી પેટમાં ગેસ થાય છે જેના કારણે પેટ ફૂલે છે. તેનાથી છુટકારો મેળવવા માટે શિકાકાઈના પાન પીસીને પેટ ઉપર લગાવો જેનાથી પેટનો ગેસ નીકળી જાય છે અને રાહત મળે છે.
યકૃતની બીમારી લીવર માટે ખૂબ ગંભીર છે. શિકાકાઈના પાન આ રોગમાં ખૂબ ફાયદાકારક છે. શિકાકાઈના નરમ પાનનો ઉકાળો બનાવો અને તેને 10-30 મિલી માત્રામાં પીવો. આનાથી લીવર ના રોગોમાં ફાયદો મળે છે. બદલાતી ઋતુને કારણે કફ અને ખાંસી થવી સામાન્ય બાબત છે. શિકાકાઈથી ઉધરસમાં રાહત મેળવી શકાય છે. શિકાકાઈની શીંગોના 15-30 મિલી ઉકાળો પીવો જોઈએ.
શિકાકાઈ શ્વાસના રોગો માટે ફાયદાકારક સાબિત થાય છે. કમળા માં ઉલટી અને તાવ સામાન્ય છે. શિકાકાઈનું સેવન કરવાથી કમળો અને તાવ બંનેથી રાહત મળે છે. શિકાકાઈના દાળનો 10-30 મિલી ઉકાળો પીવાથી ઉલટી ઓછી થાય છે અને તાવ અને કમળામાં રાહત મળે છે.
જેમ શિકાકાઈ વાળ માટે ફાયદાકારક છે, તેમ ત્વચાની સમસ્યાઓ માટે પણ કામ કરે છે. શિકાકાઈના ફળને પીસીને ત્વચા પર લગાવવાથી રાહત મળે છે. શિકાકાઈ તેની ચમકતી ગુણવત્તાને કારણે વાળની ચમક વધારવામાં મદદરૂપ થાય છે. તેનો ઉપયોગ વાળમાંથી ગંદકી અને પરસેવો દૂર કરવામાં માટે થાય છે, જેનાથી વાળની ચમક વધે છે.
શિકાકાઈ તેના ઠંડા ગુણધર્મોને લીધે વાળ ખરતા અટકાવે છે અને વાળને મૂળને મજબૂત બનાવે છે. શિકાકાઈનો ઉપયોગ તણાવ ઘટાડવામાં પણ મદદ કરે છે. કારણ કે તેમા ઠંડકનો ગુણધર્મ છે, જેના કારણે શિકાકાઈની હળવા હાથથી માથામાં માલિશ કરવાથી માથાનો દુખાવો અને તણાવથી મુક્તિ મળે છે.